Geliştirme Süreci

NEGDE’nin geliştirilme süreci aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır.

1. İlgili literatürden çocukların değerlendirilmesine yönelik geliştirilmiş olan birçok gelişim değerlendirme testi (Denver II, AGTE, GEÇDA, IDADI, Bayley IV, BDI-2, Standford-Binet, Metropolitan, Brigance, ASQ-3, FirstSTEP etc.) incelenmiş ve tüm gelişim testleri gelişim alanlarına ve ay gruplarına göre ayrı ayrı listelenmiştir. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanmış araştırma ve raporlar gelişim merkezli bakış açısı ile taranmış ve ilgili gelişim alanları için veriler listelenen gruba dahil edilmiştir (WHO, 2024). Ortaya çıkan liste ile gelişimin altı farklı alanda (bilişsel, dil, kaba motor, ince motor, sosyal duygusal, öz bakım) değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu altı farklı gelişim alanında hazırlanan gelişim görevleri basamaklandırılmış ve günlük yaşam becerileri ile ilişkilendirilecek şekilde tanımlanmıştır. Bu aşamada 716 maddeden (Bilişsel Gelişim 124, Dil Gelişimi 136, İnce Motor Gelişim 107, Kaba Motor Gelişim 115, Sosyal Duygusal Gelişim 133, Öz Bakım Gelişimi 101) oluşan bir soru havuzu oluşturulmuştur.
2. Oluşturulan soru havuzunun çocukların 6 farklı gelişim alanında gelişimlerini değerlendiren norm referanslı bir gelişim tarama envanteri oluşturması için gerekli olan bilimsel çalışmalara başlamadan önce Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Etik Kuruluna gerekli başvuru yapılmış ve kurulun 15.01.2025-331854 tarih ve sayılı kararı ile etik kurul onayı alınmıştır.
3. Hazırlanan soru havuzu aynı beceriyi ölçen maddeler, beceriyi ölçmek için gerekli materyalin ulaşılabilirliği, becerinin ilgili gelişim alanı kapsamına girmesi, ilgili ay grubunu temsil etmesi, kendinden önceki beceriyi tamamlaması ve kendinden sonraki beceriler için zemin oluşturması kriterlerine göre değerlendirilmek üzere mesleki deneyimi 10 yılın üzerinde olan 3 okul öncesi öğretmeni, 4 çocuk gelişim uzmanı ve 3 çocuk gelişimi bölümü akademisyeni olmak üzere toplamda 10 kişiye incelenmesi için gönderilmiştir. Bu inceleme sonucunda kapsam geçerlilik oranı 0,8 altında olan maddeler ölçekten çıkarılmıştır ve uzmanlardan gelen düzeltmeler yapılmıştır. Sonuç olarak NEGDE’nin 418 maddelik (Bilişsel Gelişim 81, Dil Gelişimi 78, İnce Motor Gelişim 63, Kaba Motor Gelişim 74, Sosyal Duygusal Gelişim 75, Öz Bakım Gelişimi 47) formu oluşturulmuştur.
4. NEGDE’nin diğer gelişim değerlendirme testlerinden ayırt edici özelliği olan, çevrimiçi uygulanması ve yorumlanması için uzman personel gerektirmemesi özelliği ön plana alınarak verilerin toplanması için ölçeğin uygulama esasına dayalı özel bir yazılım geliştirilmiştir. İlgili yazılım www.negde.com.tr web adresi üzerinden aktif hale getirildikten sonra her yaş grubundan örneklemi temsil edecek sayıda 1334 (0-3 ay grubu 40 çocuk, 4-6 ay grubu 51 çocuk, 7-9 ay grubu 42 çocuk, 10-12 ay grubu 50, 13-18 ay grubu 106 çocuk, 19-24 ay grubu 118, 25-30 ay grubu 115 çocuk, 31-36 ay grubu 121 çocuk, 37-48 ay grubu 238 çocuk, 49-60 ay grubu 237 çocuk, 61-72 ay grubu 216 çocuk) çocuk ebeveyn veya bakım verenleri aracılığı ile, ilgili onam formunu onayladıktan sonra, değerlendirilmiştir.
5. Değerlendirmeler sonucunda sistem üzerinden veriler indirilmiş ve tasnif edilmiştir. Gerekli şartları sağlamayan 28 çocuk ile ilgili veriler çıkarıldıktan sonra 1306 (0-3 ay grubu 33 çocuk, 4-6 ay grubu 46 çocuk, 7-9 ay grubu 39 çocuk, 10-12 ay grubu 48, 13-18 ay grubu 103 çocuk, 19-24 ay grubu 115, 25-30 ay grubu 113 çocuk, 31-36 ay grubu 120 çocuk, 37-48 ay grubu 238 çocuk, 49-60 ay grubu 236 çocuk, 61-72 ay grubu 215 çocuk) çocuğa ait değerlendirme verileri ile geçerlilik ve güvenirlilik analizleri yapılmıştır.